Donostian,
2022ko maiatzaren 19an
Elkarrekin
Donostia udal taldeko Ezker Anitza-IUko zinegotzi Haizea Garayk mozio
bat erregistratu du, maiatzeko osoko bilkuran tratatzeko, EAJ-PSE
gobernuak diagnostiko bat egin dezan udal zerbitzuetako langileek,
azpikontratatutako zerbitzuetako langileek barne, pairatzen duten
soldata-arrakalari buruz, eta diskriminazio hori amaitzeko plan bat
aurkez dezan, Emakumeen Berdintasunerako 1/2022 Legean eta gizonen
arteko berdintasunerako bigarren aldaketarako Legean ezarritakoa
betetzeko.
Ezkerreko
alderdiko zinegotziak prentsaurrekoa eman du gaur goizean ELZko
langileekin eta eraikinetako garbiketako langileekin batera. Emakume
horiek indarrak eta ahotsak batu dituzte pairatzen ari diren
desberdintasun kronikoko egoerarekin amaitzeko eskatzeko; bi zerbitzu
horiek -ELZ eta eraikinen garbiketa- udalak azpikontratatzen ditu,
eta, bi kasuetan, langile gehienak emakumeak dira (langileen % 97 eta
% 94, hurrenez hurren), baldintza
okerragoak jasaten ari dira, bai soldatari dagokionez, bai
gizarte-eskubideei dagokienez, nagusiki gizonek osatutako zerbitzu
azpikontratatuetako langileak baino.
Garayk
adierazi duenez, Ogasuneko zinegotzia, kontratazioaren arduraduna,
eta Berdintasuneko zinegotzia interpelatu ondoren, horietako inor ez
da gaiari buruzko esku hartzeko prest agertu, eta hori bereziki
kezkagarria da; izan ere, “une honetan, bai ELZko langileak, bai
eraikin publikoak garbitzekoak, beren hitzarmen kolektiboak
negoziatzen ari dira bete-betean, eta negoziazio horiek baldintzatuta
daude enpresetatik datozen lizitazioen aurrean egindako presioaren
ondorioz”.
Zinegotziak
adierazi du ez direla entzuten ari hainbat hamarkadatako ibilbideak
dituzten langileen eskaerak, eta haiek direla egungo zerbitzua,
beharrak eta gabeziak ezagutzen dituztenak, eta emakume horiek
aspalditik eskatzen diotela gobernuari neurriak har ditzala jasaten
duten diskriminazioarekin amaitzeko. Hori dela eta, mozioan,
“gobernuari eskatzen diogu premiaz biltzeko bi zerbitzuetako
langileen ordezkaritza sindikalarekin, haien proposamenak eta
beharrak jasotzeko, lan, soldata eta eskubide sozial duinak
bermatzeko. Udalak, erakunde gisa, eredugarri izan behar du, eta ez
du utzi behar bere langileen artean eskubide-urraketa hori gertatzen.
Eredu izan behar du hiriko soldata-arrakalaren aurkako borrokan”.
Hiriko
soldata-arrakala errealitate bat dela ikusita, Garayk premiazkoa du
gizonen eta emakumeen arteko alde horri -eta, oro har, lan-baldintzei
buruzkoari- amaiera emateko neurriak hartzea, lehenik eta behin,
hiriko eta zerbitzu publikoetako soldata-arrakalaren diagnostiko
xehatua eginez, eta arazo hori konpontzeko ekintza-plan bat eginez,
soldata-arrakala hiriko emakumeen lan-baldintzen prekarizazioaren
isla baita. “Soldata-arrailak bizi-prekarietatea eragiten du, eta
prekarietate hori kalteberatasuna da. Eta egoera horri eutsiz,
Udal-gobernua legea urratzen ari da, ordainsari-diskriminazioa
desagerrarazi egin behar baita, martxoaren 3ko 1/2022 Legeak, Eusko
Legebiltzarrak onartutako Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako
Legearen bigarren aldaketari buruzkoak, eskatzen duen bezala”, dio
ezkerreko zinegotziak .
ELZko
eta eraikinen garbiketako langileek beren egoera salatu dute
hedabideen aurrean
Gaur
goizean Donostiako udaletxean egindako prentsaurrekoan, ELZko
langileek salatu dute soldata-arrakala gaur egun badagoela, “Udalek
ez dituztelako aintzat hartzen zaintzen dituzten emakumeak, nahiz eta
berdintasunaren aldeko legeak egon”. Halaber, gogoratu behar diren
langile horiek langile kualifikatuak dira, pandemian funtsezko
langile gisa aitortuak, eta “pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko,
zainketen kalitatea hobetu behar dela” azpimarratu dute. Era
berean, gogorarazi dute “ELZ udal-aurrekonturik handienetakoa duen
lizitazioetako bat dela, baita feminizatuena eta prekarioena ere,
lanaldi partzialak kontratatzen baitira, eta horrek zaildu egiten
duela zaintza-lanetan aritzen diren emakume guztiak sartzea, hain
zuzen ere gehiegizko lanaldiengatik eta beren lan-bizitza
familia-bizitzarekin banaka uztartzea ahalbidetzen ez dieten
soldatengatik”.
Soldata-arraila
urtean 6.000 eurotik gorakoa da sektore maskulinizatuekiko, hala nola
bide-garbiketarekiko. Hori dela eta, Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuko
langileek “Udalari exijitzen diote, lehiaketa publiko baten bidez
egiten den eta irabazi asmoko enpresek kudeatzen duten zerbitzu baten
erantzule subsidiario gisa, ELZren lizitazio berrian, kalkuluan
soldata-igoera duina eta azken urteotako erosahalmen-galeraren
araberakoa kontuan hartzeko”.
Era
berean, eraikin publikoen garbiketa-zerbitzuko ordezkaritza sindikal
nagusia agertu da. Emakumeek gogorarazi dute “urte asko
daramatzagula pairatzen dugun soldata- eta gizarte-arrakala
aldarrikatzen, eta, hala eta guztiz ere, Udala jakitun dela, eta
oraindik ere handitzen ari dela, hori guztia diru publikoarekin; izan
ere, kontratazio-pleguak egiterakoan, ez du berdin baloratzen
emakumeek eraikinak garbitzen egiten duten lana eta batez ere
bide-garbiketan ari diren gizonek egiten dutena”. Oso argiak izan
dira salatuz “pairatzen dugun prekarietatea ez dela soilik
soldatakoa”. Salatu dute gizonek 4,74 euro kobratzen dituztela
garraio-plusean, eta emakumeek, berriz, 2,09 euro. “Garraioak ez al
du denentzat berdin balio?”, esan dute. Era berean, gizonek
familia-lizentzia ordainduak eta gizarte-laguntzak dituzte, baina
emakumeen kasuan ez direla kontuan hartzen, salatzen dituzte. Egoera
horren aurrean, honako galdera hau egin dute: "Non dago
berdintasuna?".
Beren
ustez, “tristea da Donostiako Udala, martxoaren 8ero bere burua
morez argiztatzen duena, jasaten duten diskriminazioaren partaide
izatea; izan ere, beren erantzuna, berraztertzea eta desberdintasun
horien konplize ez izatea planteatu zaien bakoitzean, ez dituztela
ikusten esatea da”.