Ezker Anitza-IU Donostiak kritikatu egin du Polloeko mausoleo frankistaren aurkikuntzaren aurkezpena hauteskundeei begira egin izana

 

Donostian, 2022ko maiatzaren 17an

• Haizea Garayk, Elkarrekin Donostia taldeko Ezker Anitza-IUko zinegotziak, atzo batzordean adierazi zion ez dagoela pozik memoria historikoaren zinegotzi ordezkaria informazioa zabaltzeko moduagatik, presaka eta bertan lurperatutako miliziano antifaxisten senideak kontuan hartu gabe. 

  Era berean, Garayk gogora ekarri zituen memorua historikoaren arloan Udal gobernuak egiteke dituen gai guztiak, hala nola Uliako hobian esku-hartzea eta Urgulleko Kristoaren etsipena, inolako aurrerpenik egin gabe. 

Udal Gobernuak Polloeko hilerrian dagoen mausoleo frankistaren azpian dozenaka miliziano antifaxista aurkitu zituela iragarri zuenez, Haizea Garay zinegotziak atzo udaletxean egindako batzordeetan adierazi zuen informazioa zabaltzeko orduan aurrera egitea “atzerapausoa” dela memoria historikoa berreskuratzeko bidean. Lehenik eta behin, zinegotziak adierazi zuen “Udalak Aranzadi Zientzia Elkarteari agindu ziola ikerketa hori egiteko, oposizioak proposatuta, eta ez gobernuaren interesagatik”.

Ildo horretan, are larriagoa da “iragarkia aldez aurretik inori jakinarazi gabe zabaldu izana; ez hiriko memoriaren kontseiluko kideei, ez memoria-mugimenduari, ez erakunde historikoei, eta are larriagoa dena, familiei aldez aurretik jakinarazi gabe, prentsaren bidez jakin baitute”. Garayk uste du aldez aurretik lan bat egin behar zela, gutxienez, erakunde historikoekin eta mugimendu memorialistarekin kontrastatzeko, eta horrekin informazio gehiago eduki ahal izateko leku horretan, mausoleo frankista batean, 85 urte lurperatuta daramatzaten miliziano horien senideak aurkitzeko. Gainera, omenaldi faxistak jasotzen aritu dira”.

Ezkerreko alderdiko zinegotziak ohartarazi du “nekez egin daitekeela aurrera memorian horrelako aurkikuntzak tanto bat apuntatzeko erabiltzen badituzte, eta asko esaten du udal gobernu honek duen enpatiaz eta sentsibilitate eskasaz, hamarkadak daramatzaten familien sufrimenduarekiko. Nahiago izan dute korrika egin argazkian ateratzeko, egoera horrek dakarren min guztia alde batera utzita. Asko dira gobernu honi urteetan memoria historikoaren arloan eskatzen dizkiogun gaiak, eta harritu egiten gaitu oraingo honetan izan duten azkartasunak, memoria demokratikoa berreskuratzeko lanean ari garen taldeei bizkarra emanda. Frankismoaren biktimen egia, justizia eta erreparazioa direla eta, protagonismoa eman behar diegu hamarkadak daramatzatenei, baldintzarik zailenetatik abiatuta, lan horretan jarraituz”.

Bestalde, Haizea Garayk zorroztasuna eta zehaztasuna eskatu ditu mausoleo horretan dauden pertsonen identifikazioaren inguruan egiten den ikerketan. Prentsan pertsona horiei buruz emandako datuetatik, 17 identifikatu dira afiliazio politiko jakin batekin (PCE, CNT, UGT eta milizia popularrak), “baina zalantzazkotzat jotako 14 izenen barruan, zerrendan agertzen den lehena PCEkoa da, Aranzadik bere garaian identifikatu zuen bezala, eta erakunde horrek egindako ikerketetatik ateratako datuekin egindako webgunean jasotzen den bezala. Gure ustez, frankismoaren aurka borrokatu ziren pertsona horientzat bidezkoa da ikerketa behar den zorroztasunarekin egitea, ikusezinak eta ezezagunak izaten jarrai ez dezaten”, zinegotziak adierazi duenez.

Urgullen Bihotz Sakratua, azkenean, ez dute etsiko

Eneko Goia alkateak Udalak Memoria Historikoaren Legearen aurkako elementuak mausoleotik kentzeko asmoari buruz egindako adierazpenei dagokienez, Ezker Anitza-IUk gogorarazi du “Urgulleko Kristoa altxatu egin zela, 1939ko maiatzaren 31ko udal honetako Ogasun Batzordearen aktetan adierazten den bezala, Gurutzada Nazionaleko Martirien omenez, eta oraindik ez diote beste esanahia eman, bere momentuan iragarri zuten bezala”. Ildo horretan, atzoko batzordeetan, Garayk berriro eskatu zuen monumentua identifikatzea, haren jatorri frankista aipatuz eta egia aitortzeko. Hala ere, Memoria Historikoko zinegotziak adierazi zuen ez dutela ezer egingo horren inguruan, nahiz eta bere garaian zinegotziak berak gure proposamena onartu eta Kristoren eskultura etsituko zela iragarri zuen.